Op deze pagina worden een aantal bezienswaardigheden nader beschreven:

Toren
Koor
Sacristie
Consistorie
Herenbank
Transepten
Kansel
Grafzerken

Toren

De onderste drie geledingen van de toren zijn waarschijnlijk in de eerste helft van de 14de eeuw gebouwd. De vierde geleding is iets jonger. Tegelijk met de herbouw van de kerk na de brand, is de toren verhoogd met een vijfde geleding. De oude galmgaten in de vierde geleding zijn dichtgemetseld. Dit is vooral aan de binnenkant goed te zien. Het bovenste deel van de toren bestaat uit een “helm” (de stompe spits) en een “lantaarn” (het houten torentje van waaraf de vlaggen worden uitgehangen). De toren is 41 meter hoog en meet aan de voet 8 x 8 meter. De kerk is gedeeltelijk om de toren heen gebouwd. Sinds 1593 hangen er drie klokken in de toren. Rond 1740 barst de kleinste klok. In 1758 wordt die vervangen door een nieuwe. Deze klok heeft echter de oorlog niet overleefd. Er hangt nu een in 1950 gegoten vervanger. De grootste van de twee oude klokken vertoonde al lang een barst die diverse malen is opgelapt, maar heeft het in 1977 definitief begeven. In 1990 is hij door een replica vervangen.

Terug naar boven

Koor

Het koor wordt van de kerk gescheiden door de Herenbank en van het Vrouwenkoor door een renaissancehek en 16de-eeuwse koorstoelen.

Terug naar boven

Sacristie

De sacristie behoort tot de oudste delen van de kerk. Het huidige bouwsel is een reconstructie, gebouwd na 1950. Dit is het enige deel van de kerk met een stenen gewelf.

Terug naar boven

Consistorie

Naast het grafmonument bevindt zich de consistorie. Volgens sommigen was dit de bidkapel van de Brederodes. Via de geopende luiken werden de dodenmissen gevolgd. Het personeel zat boven. Er zijn echter ook andere opvattingen over de functie van deze ruimte, zoals een administratiekantoortje voor het bijhouden van kerkelijke bezittingen.

Terug naar boven

Herenbank

De bank dateert uit 1624 en is gebouwd voor Johan Wolfert van Brederode en zijn eerste echtgenote Anna Johanna van Nassau-Siegen. Hun wapens zijn boven de bank aangebracht. De spreuk ANTES MEUROTO QUE MUDADO is een soort verzetsspreuk uit de 80-jarige oorlog en betekent: liever dood dan veranderd. Met veranderd zou dan bedoeld zijn van mening veranderd. Johan Wolfert speelde als kolonel van zijn eigen Regiment Brederode een belangrijke rol bij de verovering van ‘s-Hertogenbosch in 1629. In 1642 volgde hij zijn zwager Willem van Nassau op als veldmaarschalk van het leger van de Republiek der Verenigde Nederlanden. De tweede echtgenote van Johan Wolfert was Louise Christine van Solms-Braunfels, een zuster van Amalia van Solms, de vrouw van Stadhouder Frederik Hendrik. Haar wapen is te vinden aan het begin van de Prinses Julianastraat, op de muur bij het begin van de Zederik, het 17de-eeuwse kanaal van Vianen naar Gorkum, dat op haar initiatief werd aangelegd. (Onder de kerktoren door de stad uit, en na de brug rechts, tegenover een Chinees restaurant). Ook de pomp op de Voorstraat was een initiatief van Louise Christine.

De Herenbank De Herenbank

Terug naar boven

Transepten

Tegen de oostmuur in de noordelijke dwarsbeuk (transept) hangt het Predikantenbord; tegen de westmuur de Tien-Gebodenborden, het Onze Vader en de Geloofsbelijdenis. De laatste borden zijn van oorsprong 17de eeuws.

Terug naar boven

Kansel

Deze dateert uit dezelfde periode als de Herenbank en is één van de oudste in de Vijfheerenlanden.

Terug naar boven

Grafzerken

In 1795 wordt het verboden om in de kerk te begraven. Men houdt zich daar aanvankelijk niet aan, want het is een belangrijke bron van inkomsten. In Vianen wordt bijvoorbeeld nog in 1812 dominee Goswin Cremer begraven. Zijn grafsteen is te vinden bij het trapje naar de preekstoel. In de hele kerk vindt men grafstenen, van eenvoudige steentjes tot rijk bewerkte grafzerken.

grafzerk jonker Jacques

Terug naar boven